Vivat Akademia
Periodyk Akademii Górniczo-Hutniczej
29 marzec 2024

Patent na inżyniera z górnej półki

Finalnym efektem procesu kształcenia dla każdego absolwenta wyższej uczelni jest podjęcie przez niego pracy zgodnej z wykształceniem. Niektóre zawody należą do poszukiwanych na rynku pracy, w innych zapotrzebowanie na pracę jest stosunkowo małe. Przyczyną jest rozbieżność pomiędzy popytem na pracę a jej podażą pod względem wykształcenia i kwalifikacji w poszczególnych profesjach.

Stopień konkurencyjności absolwentów na rynku pracy staje się więc naturalną weryfikacją systemu kształcenia, a nieodzownym warunkiem jego skuteczności jest zdolność przewidywania i elastyczna forma programu studiów uwzględniająca jednocześnie trzy elementy: profil i zakres kształcenia, oczekiwania studentów oraz wymagania pracodawców.

Wypracowany i wdrożony przez Akademię Górniczo-Hutniczą system dostosowania programu kształcenia do rzeczywistych potrzeb gospodarki przy zachowaniu standardów zawodowych spełnia wszystkie wymienione kryteria i jest wypadkową struktur organizacyjnych, edukacyjnych, rynkowych i ekonomicznych. Jedna z metod obejmuje prognozowanie zapotrzebowania na konkretnych specjalistów i konkretne zawody i to z kilkuletnim wyprzedzeniem, dzięki czemu polityka edukacyjna uczelni w elastyczny sposób reaguje na zachodzące na rynku zmiany. W Akademii działają Konwent i Rada Społeczna złożona z przedstawicieli uczelni i kilkudziesięciu kluczowych podmiotów gospodarczych. W ramach wymienionych struktur planuje się tworzenie nowych kierunków, specjalizacji lub wprowadzanie zmian i modyfikacji do programów studiów. Ponadto we współpracy z sektorem przemysłowym AGH podpisała ponad 250 umów z przedsiębiorstwami, które m.in. zapewniają płynny przepływ studentów i absolwentów na rynek pracy (stypendia fundowane, praktyki, staże, miejsca pracy). Do tradycji weszły cykliczne spotkania z przedstawicielami sektora przemysłowego, podczas których następuje wymiana informacji, sugestii oraz weryfikacji dotychczasowego przebiegu procesu kształcenia w odniesieniu do bieżących potrzeb pracodawców.

Uczelnia prowadzi także sondaże oraz badania jakościowe i ilościowe pod kątem perspektyw zatrudnienia w kontekście najbardziej pożądanych i poszukiwanych kwalifikacji zawodowych, znajomości języków obcych i innych umiejętności pojawiających się na liście wymagań. W badaniach przeprowadzonych w 2010 roku kwestionariusz ankiety wypełniło 267 pracodawców z całej Polski, a dobór branżowy firm reprezentował wszystkie kierunki kształcenia w AGH.

Dla pracodawców głównym kryterium przyjęcia do pracy absolwentów kierunków technicznych i nauk ścisłych jest wykształcenie kierunkowe (94,8%). W opinii pracodawców elastyczność i adaptacja do zmian jest tym bardziej możliwa, im bardziej solidna baza, czyli wiedza wyjściowa kandydata do pracy (na podstawie przeprowadzonych wywiadów). Następnie wskazują oni na znajomość języków obcych (90,6%) i motywację do pracy (77,5%). Rekrutując absolwentów uczelni technicznych rozszerzają swoją listę oczekiwań, a pożądany profil kandydata jest wypadkową większości wymienionych wymagań. Wg pracodawców absolwenci AGH „w dokumentach aplikacyjnych składają uczciwą deklarację, chociaż niejednokrotnie zbyt skromnie w porównaniu do absolwentów innych uczelni oceniają swoje kwalifikacje, z powodzeniem przechodzą testy wiedzy i posiadają wysokie umiejętności praktyczne, w pracy elastyczni, bezproblemowo przystosowują się do zmian, odznaczają się wysoką inteligencją, analitycznym umysłem, szybko się uczą, samodzielni, odporni na stres, potrafią pracować pod presją, nie są przesadnie roszczeniowi, za to szybko się angażują i cenią stabilność zatrudnienia, kreatywni i pełni inicjatywy, w kontaktach ze współpracownikami wyróżniają się dużą kulturą osobistą”.

W badaniach wśród pracodawców uwzględnione zostały także plany rekrutacyjne firm do 2013 roku, w których przewidziane jest zatrudnienie absolwentów reprezentujących wszystkie kierunki kształcenia w AGH.

Tak dla pracodawców (60,7%) jak i dla absolwentów (61,1%) usankcjonowaną jakość stanowi prestiż i renoma ukończonej uczelni. Dla pierwszych z wymienionych, to wysokie prawdopodobieństwo, że absolwenci AGH dysponują wiedzą na odpowiednio wysokim poziomie. Dla absolwentów to pozytywna samoocena, poczucie bezpieczeństwa na rynku pracy oraz duma i osobista satysfakcja wynikająca z legitymowania się dyplomem AGH.

Kolejną z metod oceny i weryfikacji programu nauczania w odniesieniu do potrzeb rynku jest monitorowanie losów zawodowych absolwentów. Monitoring losów zawodowych absolwentów Akademii Górniczo-Hutniczej przez szereg lat miał charakter wybiórczy. W zależności od wydziału, prowadzony był w różnych odstępach czasowych przy użyciu odmiennych metod pomiarowych. W 2008 roku rozpoczęto ujednolicone dla wszystkich wydziałów badania absolwentów studiów stacjonarnych I i II stopnia.

W badaniach obejmujących absolwentów stacjonarnych studiów magisterskich z roku 2010 odstęp czasowy od momentu ukończenia uczelni do wypełnienia przez absolwentów ankiety nie przekroczył sześciu miesięcy. Na pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety odpowiedziało 1720 respondentów, co stanowiło 68,3% badanej grupy.

88,4% absolwentów w stosunkowo krótkim okresie po opuszczeniu uczelni podjęło pracę, bądź kontynuowało naukę. Spośród pracujących respondentów 44,0% miało zatrudnienie już w momencie zakończenia edukacji w AGH, a 51,1% absolwentów otrzymało więcej niż jedną propozycję zatrudnienia.

Aktywizacja zawodowa studentów Akademii Górniczo-Hutniczej zaczyna się na przełomie trzeciego roku studiów i jest jedyną w swoim rodzaju szkołą zaradności, bezkolizyjnego łączenia nauki i pracy, nabywania doświadczenia zawodowego, doskonalenia umiejętności interpersonalnych i organizacyjnych.

Oprócz obligatoryjnych praktyk zawodowych 26,3% studentów AGH odbyło praktyki nadobowiązkowe. 54,7% respondentów jeszcze w trakcie studiów podejmowało pracę zgodną z kwalifikacjami. Prace dorywcze, tymczasowe wykonywało 55,2% badanych, a 33,2% studentów angażowało się w działalność społeczną.

Zgodność pracy z wykształceniem (80,7%) to wynik, który najbardziej oddaje potencjał programowy uczelni, ponieważ jest miarą jakości kształcenia. To przede wszystkim zatrudnienie zgodne z wyuczonym zawodem jest podstawowym sygnałem świadczącym o dostosowaniu programu nauczania do potrzeb rynku.

W procesie rekrutacyjnym kandydatów do pracy duże znaczenie odgrywa także postawa, motywacja i preferencje młodej kadry technicznej. Z przeprowadzonej analizy wynika, że priorytetem absolwentów AGH przy wyborze miejsca lub stanowiska pracy nie jest wysokość zarobków, która znajduje się na pozycji drugiej (46,8% wskazań), bowiem dla 63,2% respondentów najważniejszą rolę odgrywa możliwość rozwoju zawodowego. To czynnik, który świadczy o wysokich ambicjach absolwentów AGH oraz dodatkowo determinuje do poszukiwania pracy zgodnej z wykształceniem.

Absolwenci, którzy ukończyli AGH w 2010 roku zostali zatrudnieni w 628 firmach zlokalizowanych na terenie całej Polski z przewagą woj. małopolskiego (67,0%), w tym w Krakowie 55,0% (569 osób). 3,9% (40 absolwentów) podjęło pracę za granicą.

Pracodawcami, którzy zatrudnili najwięcej absolwentów AGH były: Comarch (25 zatrudnionych), EC Engineering (19), Akademia Górniczo-Hutnicza (15), Alior Bank (15), Ericpol (13).

Nadspodziewanie gwałtowny rozwój nowych technologii sprawia, że absolwenci kierunków technicznych należą do grupy zawodowej, która w perspektywie kolejnych dziesięcioleci ma największe szanse na rozwój i zatrudnienie. Jednak nieprzewidywalność koniunktury rynku oraz wysokie wymagania w zakresie kształcenia na kierunkach technicznych stawiają ten obszar wiedzy przed dodatkowymi wymaganiami przy realizacji programu kształcenia.

Prowadzony przez Akademię Górniczo-Hutniczą monitoring rynku pracy i losów zawodowych absolwentów potwierdza, że proces edukacyjny Uczelni zmierza we właściwym kierunku, a kapitał wyjściowy absolwenta AGH wpisuje się w potrzeby rynku dając wysokie prawdopodobieństwo na zatrudnienie, a następnie na satysfakcjonujący rozwój zawodowy. Warunkiem koniecznym awansu zawodowego jest elastyczność, adaptacja do zmian i ciągłe doskonalenie kwalifikacji na bazie solidnej wiedzy, a to zapewnia system edukacyjny czołowych uczelni technicznych, czego dowodzą publikowane rankingi.